Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son verileri, sanayi sektöründeki istihdam dinamiklerinde dikkat çekici bir tabloya işaret ediyor. Buna göre, sanayide ücretli çalışan sayısı son 14 ayın 13’ünde düşüş gösterdi. Aralık 2022’de görülen zirve seviyeden bu yana sektör, toplamda 247.990 kişilik istihdam kaybı yaşadı.
Bu trend, sanayi üretimi, yatırım iştahı ve şirketlerin kapasite kullanım stratejileri açısından önemli sinyaller barındırıyor.
Sanayi Sektöründe 247 Bin Kişilik Kaybın Anatomisi
Aralık 2022’de ulaşılmış olan istihdam zirvesi sonrasında sanayi sektöründe belirgin bir yavaşlama görülüyor.
Bu kaybın arkasında birkaç önemli faktör olabilir:
- Küresel talepteki zayıflama,
- İhracat siparişlerindeki dalgalanmalar,
- Yatırım planlarında ötelemeler,
- Firmaların maliyet optimizasyonu,
- Dijitalleşmenin hızlanması ve otomasyon yatırımları.
Bu faktörler, özellikle imalat sanayiinde istihdamın dönemsel olarak baskı altında kalmasına neden olmuş olabilir.
Diğer Sektörlerde Farklı Bir Fotoğraf: İnşaat, Ulaştırma ve Ticarette Artış
Sanayide istihdam kaybı yaşanırken, inşaat, ulaştırma ve ticaret sektörlerinde istihdam artışı gözlemlendi.
Bu ayrışmanın olası nedenleri:
- Konut ve altyapı yatırımlarındaki hızlanma,
- E-ticaret ve lojistik sektörlerindeki yüksek büyüme,
- Hizmet sektörünün genel toparlanma eğilimi,
- Bölgesel projeler ve büyük ölçekli taşımacılık yatırımları.
Ekonomide sektörler arası bu farklı eğilimler, iş gücünün talep dinamiklerinde yeniden dengelenme yaşandığını gösteriyor.
Sanayi İstihdamındaki Zayıflık Ne Anlama Geliyor?
Sanayide ücretli çalışan sayısının aralıksız düşmesi, birkaç açıdan kritik:
- Üretim kapasitesinde temkinli duruş:
Firmalar talep görünümünü yakından izliyor ve kapasite kullanımında ihtiyatlı davranıyor.
- Yatırım iştahında yavaşlama:
Özellikle küresel belirsizlikler, yatırım kararlarının ötelenmesine yol açmış olabilir.
- Verimlilik odaklı dönüşüm:
Dijitalleşme ve otomasyon, daha az iş gücüyle daha yüksek çıktı üretmeyi mümkün kılıyor.
- İhracata bağlı sektörlerde dalgalanma:
Avrupa başta olmak üzere dış pazarlardaki yavaşlama, üretim ve istihdamı etkiliyor.
Genel Ekonomik Görünüm Açısından Değerlendirme
Sanayi istihdamındaki düşüş tek başına olumsuz gibi görünse de ekonominin diğer alanlarında farklı bir eğilim görülüyor. İnşaat, ticaret ve ulaştırma gibi sektörlerde iş gücü artışı, talep kompozisyonunun değiştiğini ve hizmet ağırlıklı yapının güçlendiğini gösteriyor.
Sanayi İstihdamında Zayıflama Devam Ederken Ekonomi Yeniden Dengeleniyor
Sanayi sektöründe son 14 ayda görülen istihdam kayıpları, sektörün mevcut konjonktürde temkinli bir pozisyon aldığını gösteriyor. Buna karşın hizmet ve inşaat tarafındaki güçlü eğilim, toplam istihdamın desteklenmesini sağlıyor.
Önümüzdeki dönemde sanayi istihdamının seyri;
- küresel talepteki toparlanma,
- yatırım eğilimleri,
- teknoloji ve otomasyon yatırımlarının hızına bağlı olarak şekillenecek.