Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Kasım ayına ilişkin 12 ay sonrası enflasyon beklentilerini açıkladı. Sonuçlar, farklı ekonomik aktörlerin enflasyon görünümüne dair yaklaşımlarında belirgin ayrışmalar olduğunu ortaya koyuyor. Piyasa katılımcılarında yukarı yönlü güncelleme dikkat çekerken, reel sektör ve hanehalkı beklentilerinde daha sınırlı bir iyileşme görülüyor.
Piyasa Katılımcıları Anketinde Beklenti %23,49 Seviyesine Yükseldi
Kasım itibarıyla piyasa profesyonellerinin 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi %23,49 seviyesine çıktı. Bu artış, maliyet baskılarının tam olarak dağılmadığına, küresel emtia fiyatlarındaki dalgalanmanın ve kur oynaklığının fiyatlama davranışlarını etkilediğine işaret ediyor.
Para politikasındaki sıkı duruşun etkilerinin piyasa fiyatlamalarına yavaş yavaş yansıdığı görülse de, katılımcıların temkinli bir duruş benimsediği net şekilde anlaşılıyor.
Reel Sektör Beklentisi %35,70 Seviyesine Geriledi
Reel sektörün beklentisi Kasım ayında %35,70 seviyesine geriledi. Bu düşüş, özellikle girdi maliyetlerindeki stabilizasyon, üretim zincirindeki normalleşme ve talep koşullarındaki dengelenmenin etkisiyle açıklanabilir.
Firmaların fiyatlama davranışlarında daha ılımlı bir eğilim oluştuğu görülüyor. Reel sektörün diğer gruplara kıyasla daha yüksek bir tahmin sunması, enflasyonun üretim tarafında hâlen güçlü şekilde hissedildiğini gösterse de, aşağı yönlü kırılmanın başlaması önemli bir sinyal.
Hanehalkı Beklentisi %52,24 Seviyesine Geriledi
Hanehalkının 12 ay sonrası enflasyon beklentisi %52,24 seviyesine geriledi. Oran hâlâ yüksek olsa da, geçmiş aylara kıyasla ölçülü bir düşüş dikkat çekiyor.
Hanehalkının beklentilerinde gerileme yaratabilecek etkenler:
- Fiyat artış hızının son aylarda yavaşlaması,
- Baz etkisinin belirginleşmesi,
- Gıda ve kira gibi duyarlılığı yüksek kalemlerde göreceli stabilizasyon,
- TCMB’nin sıkılaştırıcı politikalarının kamuoyunda daha fazla görünür hale gelmesi.
Her şeye rağmen hanehalkı beklentilerinin diğer aktörlere kıyasla çok daha yüksek olması, tüketici tarafında fiyat artışlarının halen güçlü hissedildiğini gösteriyor.
Hanehalkının Bir Bölümü İyimser: %24,83 "Enflasyon Düşer" Dedi
Kasım ayında hanehalkının %24,83’ü gelecek 12 ayda enflasyonun düşeceğini beklediğini bildirdi. Bu oran, tüketici tarafında kademeli bir iyimserlik oluşmaya başladığını gösteriyor.
Fiyat artış hızının gerilemesi, kredi koşullarındaki sıkılaşma ve talep soğuması gibi unsurlar beklentilerin yönünü aşağı çekmeye başlamış durumda.
Beklentiler Arasında Ayrışma Var
Kasım ayı verileri, enflasyon beklentilerinin henüz tam anlamıyla bütünleşmediğini gösteriyor. Piyasa katılımcılarının beklentileri yukarı yönlü güncellenirken, reel sektör ve hanehalkı tarafında daha sınırlı bir düşüş eğilimi dikkat çekiyor.
Bu ayrışma şu mesajı veriyor:
- Üretim tarafında maliyet baskıları hâlâ güçlü,
- Tüketici tarafında enflasyon algısı yüksek ve yapışkan,
- Finansal piyasalarda ise orta vadede temkinli bir iyileşme beklentisi oluşmaya başlıyor.
Para politikasının sıkı duruşunun yılın geri kalanında daha etkili yansıması, beklentiler arasındaki bu farklılıkları giderek azaltabilir.
Beklentilerde Kademeli ve Temkinli Bir Normalleşme
Kasım ayı görünümü, enflasyon beklentilerinin yavaş ama istikrarlı bir şekilde dengelenmeye başladığına işaret ediyor.
Piyasa tarafında yukarı yönlü risk algısı korunurken, reel sektör ve hanehalkı tarafında enflasyonun düşeceğine ilişkin zayıf ama belirgin bir beklenti değişimi gözlemleniyor.