Forex Yorumları

Geçen hafta Türkiye’de açıklanan enflasyon verilerinin düşük gelmiş olması, yine düşük açıklanmış olan büyüme verileriyle uyumluluk gösterdi. Bu iki durum Türk ekonomisinin yavaşlama yolunda ilerlediğine işaret ediyor. Oysa hedefler ve beklentiler tam tersi. Yani Türkiye’nin büyüme beklentisi açıklanan büyüme ve enflasyon verileriyle uyuşmuyor. Bu durumda TL’nin güçlenmesi beklenebilir ancak ekonomik büyümenin yavaşladığı bir ortamda turist sayısının her geçen ay daha az olması döviz rezervi artışının yavaşlamasına neden olduğundan bu durum enflasyonla ilgili olumlu durumu ortadan kaldırıyor. Öte yandan eğer bir de Türkiye büyüme hedefini tutturmak üzere tüketim üzerinden büyümeye başlama hatasını yapacak olursa işler daha zora girer. Son zamanlarda enerji maliyetlerinde yükselişler var. Bunlar zaten bir süre sonra Türkiye’deki enflasyona olumsuz yansıyacağından bundan sonra Türkiye’nin büyümeyle ilgili gelebilecek birçok güçlü veri TL olumsuz olarak değerlendirilebilir. Kaldı ki eğer emtialar, örneğin petrol, uluslararası piyasalarda düşecek olursa, o zaman da büyük olasılıkla Dolar uluslararası piyasalarda değer kazanabileceğinden bize çok bir etkisi olmayacaktır. Bu durumda nominal olarak yükselmiş olan petrol her halükarda TL olumsuz bir unsur olarak varlığını devam ettirtebilir. Bu hafta Cuma günü Türkiye’den tam da yukarıda bahsettiğim büyüme verileri açıklanacak. Ancak öncesinde sanayi üretimi ve hazine nakit verileri gelecek. Sanayi üretimi büyümeye dair az çok bir gösterge olabilir. Bu nedenle Çarşamba günkü veriler önemli. Türkiye’deki siyasi gelişmeleri düşündüğümüzde dokunulmazlıklarla ilgili anayasa hukukunun işletilmesiyle ilgili sorunlar ve bunların yankıları, terör olayları gibi gelişmeler TL olumsuz şekillenmeye devam ederken TL üzerindeki genel baskının artacağını söyleyebilirim. Bu nedenle hafta içindeki düşüşler bugün de dahil olmak üzere allım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (AMB) başkanı Draghi’nin açıklamaları ve ABD’den açıklanan istihdam verileri Euro/dolar paritesinin grafik oluşumundaki en önemli etkenlerdi. Çok düşük açıklanan tarım dışı istihdam verileri ancak buna karşın düşen işsizliğin ardındaki temel neden istihdama katılım oranındaki düşüşten kaynaklandı. Öte yandan tarım dışı istihdam verisinin düşük olmasıysa ABD’deki grev nedeniyle olmuş olabilir. Bunların neden olduysa olsun işsizlik oranının azalmasındaki faktörün ne kadarının katılım oranındaki düşüşten kaynaklanmış olabileceğini, ne kadarınınsa gerçek üretim artışına neden olabileceği bu hafta ABD’den yarın açıklanacak üretkenlik verilerinde görülebilir. Bu noktada Avrupa’dan bugün açıklanacak PMI verileri belirgin şekilde beklentilerin üzerinde açıklanmadığı sürece yarına kadar paritenin hafif aşağı yönlü hareketlenmesini bekliyorum. Kısa vadede yükselişler açığa satış fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Bu Hafta İngiltere’den açıklanacak önemli veriler ancak Çarşamba’dan sonra gelmeye başlayacak. Çarşamba günü sanayi üretimi, Perşembe günü dış ticaret verileri, Cuma günüyse inşaat üretimi verileri gelecek. Bu sürece kadar Sterlin/dolar paritesinin Dolar ve hisse senedi piyasaların güdümünde hareket edeceğini düşünüyorum. Geçtiğimiz hafta Dolar’ın kendi dinamikleriyle yapmış odluğu düşüşün sonrasında bir miktar toparlanması için nedenler var ki Sterlin/dolar paritesinin bir miktar gerilemesi olası gözüküyor. Hisse senedi piyasalarında da bir miktar gerilemeler söz konusu olursa, ki bu mümkün, o zaman Sterlin/dolar’daki seans içi yükselişler satış fırsatı olarak değerlendirilebilir.

ABD’den açıklanan son derece Dolar olumsuz görünen istihdam verileri sonrasında Dolar faizlerinde yaşanan gerileme hisse senedi piyasalarının toparlanmasıyla uyuşmazlık gösterdi. Bu durum yeni haftaya girerken Dolar/yen paritesinin aşırı satışmış olabileceğine işaret ediyor. Bu nedenle seans içindeki düşüşlerin kısa vadede alım fırsatı olması muhtemel. Tabi bu alım fırsatının fırsat olarak kalmaya devam etmesi hisse senedi piyasalarını ne yapacağına bağlı. Eğer seans içinde Dolar/yen düşer ve alım fırsatı verilirse ancak hemen ardından hisselerde düşüşler belirginleşirse o zaman durumu yeniden değerlendirmek üzere pozisyonu kapatmak gerekebilir.

Dünyanın geneline yayılmış bir yavaşlama süreci varken ABD ekonomisinin nispeten hızlı büyümesi ve buna dair beklentilerin artması zaten kendi başına gerginlik yaratan bir durumdu Geçen hafta ABD’den açıklanan istihdam verilerinin son derece olumsuz gelmiş olması ABD’nin dünya ekonomik sürecine biraz yaklaştığını göstermiş oldu. Kısacası küresel ekonomi olumsuz bir yoldayken ABD ekonomisinin bundan olumsuz ayrışması düşünülemez. Bu hafta ABD’nin istihdam verileriyle ilgili algılanan yanlış anlamaların düzeltmesini bekliyorum. Bu durum Dolar faizlerinin yukarı yönlü toparlanmasına neden olabilir. Özellikle yarın ABD’den açıklanacak üretkenlik verileri altın fiyatları üzerinde de etkili olacağından buna dikkat ediniz. Bugünse Dolar faizlerinde yarına hazırlık olması açısından bir miktar teknik düzeltme gelebilir. Bu da altının kısa vadedeki yükselişlerinin satışlarla karşılanması olarak değerlendirilebilir.

Petrol piyasası fiyatlar tam üretime elverişli bir noktadayken oldukça gergin gözüküyor. Bir süredir yükselen petrolle ilgili petrol üreticileri arasında ne resmi bir arz anlaşması var ne de kimse bir anlaşma yapmaksızın kendi başına petrol üretimini artırmıyor. Bunun anlamı herkesin şu aşamada mevcut kapasiteyi hızlandırmadan para kazanmak üzere sessizce işini yapmayı kabul ettiğini göstergesi. Bu durumda arz tarafında her ne kadar her an her şey değişebilecek olsa da şimdilik o tarafta bir gelişme yok. Talep tarafındaysa bir azalma söz konusu olabilecek gelişmelere şahit oluyoruz. Bu da genel itibarıyla petrolün yükselişlerde satılması gerektiğinin altını çizmekte. Ancak yine de petrolle ilgili dinamikler her an belirgin değişimlere açık olduğundan alınan pozisyonlar kısa metrajlı kar almak ve stoplanmak üzere taşınmalıdır.

Geçen hafta ABD’den gelen olumsuz tarım dışı istihdam verisi ancak olumlu işsizlik oranı SP 500 endeksinin seans içinde önce yüzde bir kadar gerilemesine neden olmasının ardından Dolar faizlerinin de düşmesinin etkisiyle seans içinde yükselerek kapandı ancak oluşan kapanış bir önceki kapanışının üzerinde olmadı. Bu durum hafta içinde Dolar faizlerinin yükselebilmesi durumunda SP 500 endeksinin yeniden gerileyerek en azından 2082 puanın altına kadar inmesini gerektirir. Şayet bu olmazsa ABD ekonomiyle ilgili dengelerin çok daha iyileştiği söylenebilir ama buna dair bir emare gözükmediğinden bugün ve hafta boyunca genel olarak yükselişlerde satış yapmak uygun gözüküyor.

Almanya’nın Ermeni sözde soykırımı yasa tasarısını kabul etmesi son aylarda yaranan gelişmeler değerlendirildiğinde sürpriz olmadı. Ancak bu gelişme Türkiye’nin Avrupa’ya karşı tutunduğu jeopolitik pozisyonunu gözden geçirmesi anlamına gelebilir. Diğer yandan TCMB’nin para politikası sadeleşmesiyle ilgili haftalık borçlanma metodunu haftalık borçlanma hedefine göre yapacağını ilan etmesi sadeleşme yönünde atılan bir adım oldu. Bütün bu gelişmeler piyasanın gündemini oluştursa da piyasaya yön verecek boyutlara sahip değil. En azından bugün için. Bugün bakılması gereken ABD’den açıklanacak tarım dışı istihdamın Dolar faizlerini nasıl etkileyecek olduğudur. Bunların içinde en önemlisi ancak çoğu yatırımcının dikkatle ilgilenmediği “underemployment” adı altında açıklanan düşük gelirli tercih edilmeyen istihdamdaki düşüş eğer belirgin olursa o zaman Dolar sadece Dolar/tl karşısında değil tün dünyada yükselebilir. Şayet tersi olursa o zaman Dolar’ın TL karşısındaki yükselişi 2,9550 civarında sınırlı kalır veya gerileyebilir.

Dün Avrupa Merkez Bankasından kimse bir faiz değişimi kararı beklemiyordu. Nitekim AMB de bu doğrultuda herhangi bir karar almadı. Ancak dün Draghi’nin söylemlerinde sizinle paylaşmam gerektiğine inandığım bir satır arası vardı ki o da mevcut para politikasının çalışır ve etkin olduğunu gördükleriydi. Draghi aynı şeyi Mart ayında da söylemiş ve parasal genişlemeye devam ettiklerini çünkü bu işin onları sonuca ulaştırdığını gördeklerini ifade etmişti. Bu çok önemli bir konu olmakla birlikte aynı zamanda Euro olumlu bir unsur olarak görülebilir. Buna karşın Avrupa’nın açıklanan enflasyon verilerinin düşük olması ve Draghi’nin uzun bir süre faizlerin düşük kalmaya devam edeceğini söyleşmiş olması Euro’nun baskı altında kalmasına neden olabilecek söylem ve gelişmelerdi. Paritenin neden düşmediğiyse emtia ve hisse senedi piyasalarında görülen yükselişlere karşın Dolar faizlerinin çok fazla yükselmemiş olması, hatta gerilemiş olmasıdır. Bu kıs a ve orta vadede Dolar olumsuz bir gelişme olabileceğinden bugün ABD’den açıklanacak istihdam verilerinde güçlü bir istihdam gelişimi görülmezse Euro/dolar paritesinin yükselme potansiyelinin artmasına neden olacaktır.

İngiltere’nin inşaat sektörü verileri ne olumlu ne olumsuz açıklandı denilebilir. Sektördeki büyümenin devam etmesi olumlu olsa da verinin beklentilerin altında gelmesi Sterlin olumsuzdu. Ancak aynı süreçte Dolar faizlerinin düşüşü ve hisse senedi piyasalarının yükselişi genel görüntünün Sterlin lehine olmasına neden olmakta. Bu nedenle bugün ABD’den Dolar faizlerinin düşmesine neden olabilecek her açıklama ki bunların başında “underemployment” geliyor, o zaman Sterlinin seans içindeki düşüşleri alım fırsatlarını yaratır.

Dolar faizlerindeki gerilemeler hisse senedi piyasalarını yükselişiyle uyuşmadığı için dün yaşanan gerileme sonrasında Dolar/yen paritesinde bugün yukarı yönlü tepkiler görülebilir. Haftanın geneline bakıldığında Japonya’dan açıklanan ekonomik veriler beklentilerden olumlu gelmiş olsa da yavaşlayan ekonomiye işaret etmeye devam ediyor. Yen olumlu bir gelişme var ki o da bu sabah saatlerde açıklanan nakit akış verilerinde bonoların satılırken parasal tabanda görülen düşüşün faizlerin yükselebilenine işaret etmiş olmasıdır. Ancak yine de piyasa Yen faizlerine göre değil de Dolar faizlerine göre hareket edecek olduğundan ve Dolar faizlerinde yukarı yönlü tepkilerin görülebilecek olması Dolar/yen paritesinin seans içindeki düşüşlerini alım için uygun kılıyor.

Düşen faizler, yükselen hisse senetleri ve emtiaların bileşke etkisi altın fiyatlarını düşmesine engel oluyor. Dünkü AMB faiz toplantısında AMB’nin satın alacağını ilan ettiği şirket tahvillerinin bazılarının spekülatif seviyeye düşürülebilecek olması gibi unsurlarının belirmiş olması ve aynı zamanda dün olduğu gibi hızlı yükselen hisse senetlerinin asimetrik küresel ekonomik büyüme nedeniyle düşebilecek olması VIX endeksini hareketlendirebilir. Ancak öncelikle bugün ABD’den açıklanacak istihdam, fabrika siparişleri ve dayanıklı tüketim mal siparişleri verilerini takip ediniz. Eğer Bu verilerde zayıflık olduğu görülecek olursa, o zaman bütün bu gelişmeler altının düşüşlerde alınması gerekliliğini ortaya koyar.

OPEC toplantısında üretime tavan koymakla ilgili bir karar alınmamasının ardından Suudi Arabistan’ın aşırı üretimden uzak duracağını açıklamış olması yükselen hisselerin de etkisiyle petrolün yükselmesine neden oldu. Gerçek şu ki petrol dünkü yükselişiyle bir momentum yakalamaz. Bir momentum oluşması için üretimin başka balıklar adı altında azalması gerekir. O da şu an piyasada yok. Geçen haftaya kadar Kanada’nın petrol üretimi yapılan bölgelerin yakınındaki yangın hikâyesi arzda azalma ihtimalini oluşturmuştu ancak o da doğal olarak yangınların söndürülmesiyle zaman içinde gitti. Bugün ABD’den açıklanacak ekonomik veriler olumsuz gelecek olursa Dolar’ın olası düşüşü beraberinde ilk etapta petrolü yükseltir ve bu olası yükseliş satış fırsatı olarak değerlendirilmeli.

ABD’den açıklanan ekonomik verilerin bugün çok öneli bir tarafı var. Hisse senedi endeksleri öncü gösterge niteliğinde olduğu için dayanıklı tüketim mal siparişleri ve fabrika siparişleri gibi bugün açıklanacak diğer öncü gösterge niteliğindeki verilerin hisse senedi piyasalarındaki yükselişi destekliyor olması gerekir. Faizlerin düşük kaldığı bir ortamda şimdilik bu verilerin ekonomi olumlu gelebileceğini söylemek zor ancak eğer gelirse o zaman Dolar’da beklediğim olası gerilemeyle birlikte hisse senedi piyasaları yükselmekten kaçınmayacaktır. Buna karşın eper bu veriler düşük gelecek olursa o zaman SP 500 endeksinde dünkü dip seviyelere doğru geri çekilmeler yaşanabilir. Şimdilik yukarı yönlü eğilimin devam edeceği görülüyor. Asıl kararı verilerin açıklanması sonrasında piyasanın bu söylediklerimin tersine hareket etmesini bir süreliğine bekleyip gerçekten ters hareket olması durumunda o zaman işlem yapmak faydalı olacaktır.

Dolar’ın yükselen emtialar nedeniyle uluslararası piyasalarda baskı altında kalmaya devam etmesiyle Dolar/tl paritesi de kısmen düşme eğiliminde kaldı. Ancak bugün durumlar biraz değişebilir. Almanya’da oylanacak Ermeni soykırımıyla ilgili yasa eğer kabul edilirse, o zaman Türkiye ve AB arasındaki gerilim artacak olduğundan biraz olsun kurda artış görülebilir. Ancak asıl mesele oylamanın kabulünden çok yakın gelecekte Türkiye’nin atacağı bazı askeri adımlar kurda bir miktar yükselişe neden olabilir. Henüz gündemde olmasa da Türkiye’nin yakın gelecekte alışageldiğimizden çok daha büyükçe bir askeri operasyona girişeceğini ve bunun yaratacağı risklerin de ekonomide hissedileceğini düşünüyorum. Diğer yandan bankacılık kesiminde bankaların kredi yaratmakta zorlanıyor olmaları bono satmalarına neden olabilir bu da faizlerin yükselmesine ve büyüme beklentilerinin azalmasına neden olur. Eğer bono satmazlarsa zaten kredi veremeyeceklerinden büyüme beklentileri yine azalır ve bu durum her halükarda orta vadede TL olumludur. OECD raporu Türkiye’nin büyüme oranını artırdığı görülüyor. Eğer OECD’nin elinde bizden daha fazla bir bilgi varsa o zaman Türkiye’ye bir yerden para girişi olması gerek. Turizmin oldukça yavaşlaması nedeniyle para girişinin zaten çok az olacağı bir dönemde Türkiye’nin orta vadeli beklentileri karşılaması için yakın vadede bazı adımlar atması gerekir. Bunlar da biraz önce bahsettiğim askeri operasyonlarla dile getirilebilir. Bütün bunlar kısa vadede TL’nin bir miktar değer kaybedeceğine işaret etmektedir.

Dün Avrupa’dan açıklanan imalat sektörü büyüme verileri yatay seyrederken aynı alanda ABD’den açıklanan veriler yükselişe işaret etti. Bu Dolar açısından olumlu bir gelişme ancak inşaat alanında belirgin yavaşlamaların görülmesi ve emtia fiyatlarının yükselişi Dolar’ın değer kaybetmesine neden oldu. Dolar’daki bu değer kaybı süreci hisse senedi piyasalarının yükselişine yansıyınca Euro/dolar paritesi de 1,12’nin üzerine kadar tırmandı. Teknik olarak bakıldığında geçen haftaki en yüksek seviyesinin üzerinde kapanış yapmaması gelecek hafta paritenin yeniden 1,1100’a kadar inmesine neden olabilir. Ancak şimdilik emtiaların yüksek olması hemen bugün bu beklentinin gerçeğe dönmesine engel teşkil etmektedir. Bu noktada paritenin yarına kadarki yükselişleri önümüzdeki hafta 1,1100’ın yakınlarına hedefleyerek satış yapılması için fırsatlar verir. Seans içindeki yükselişler çok daha kısa vadede yani seans içinde kısa metrajlı satışlar için uygun fırsatlar verebilir.

Dün İngiltere’den açıklanan M4 para arzının yıllık bazda artmış olması bir miktar yavaşlamaya işaret etti. Eğer İngiltere’den bugün açıklanacak inşaat sektörü büyüme verileri beklentilerin altında gelirse o zaman ABD’nin inşaat sektöründeki son dönem yavaşlamasıyla eşleşen bir durum gerçekleşmiş olur. Bu durumda parite kolay yükselmez ancak tersi durumda yükselebilir. Bu nedenle bugün İngiltere’den açıklanacak inşaat sektörü PMI verileri belirleyici olabilir. Sterlinin diğer para birimlerine oranla daha fazla gerilemiş olmasının ardından bir miktar toparlanabilecek olması seans içinde Sterlin’in yükselmesine neden olabilir ancak inşaat sektörü büyüme verileri beklentilerden olumlu gelecek olursa yükseliş devam eder. Aksi durumda o saate kadar gerçekleşmiş olası yükselişler çok kısa metrajlı satış için fırsattır.

Dün 109,10 seviyesine kadar gerilemesinin ardından Dolar faizlerinin düşmesiyle bu seviyelerden çok uzaklaşamayan Dolar/yen paritesi bugün yine Dolar faizleri güdümünde ve ayrıca hisse senedi piyasalarını etkisinde kalacak. Uzun vadeli teknik perspektiften yola çıkarak 75-125 hareketinin 105 civarına kadar devam eden yüzde 38’lik geri dönüşü geçtiğimiz günlerde gerçekleşmişti. Eğer bu süreç Elliot kurallarıyla birleştirilerek değerlendirilirse hareket henüz tamamlanmadı. Bunun anlamı aslında Dolar/yen paritesinin bu yaz aylarındaki hedefi 75-125 hareketinin yüzde 50 düzeltmesi olan 101 olabilir. Böylesine teknik bir oluşum varken Dolar faizlerinde yaşanabilecek en küçük düşüş kısa vadede Dolar/yen paritesini çok daha yakından ilgilendirir. Bugünlerde Fed’n faiz artıracağından bahsediliyor. Fed bence büyük olasılıkla bir kez Eylül, bir kez de Aralık olmak üzere iki defa faiz artıracak ancak bu durum Dolar’ın yükseleceği anlamına gelmemeli. Kaldı ki ABD Yen’in son dönemde çok fazla değer kaybetmiş olmasından dolayı duyduğu sıkıntıyı geçen haftaki G7 zirvesinde açıklamıştı. Bütün bunlar değerlendirildiğinde Dolar/yen genel itibarıyla yükselişlerde satış için fırsattır. Kısa vadede de, özellikle de Dolar faizlerinin düştüğü zamanlar paritede satış anlamına gelir. Bugün Dolar faizleri düşük, hisseler yükselmekte zorlanmakta ve bu da yükselişlerde satış yapmak demektir.

Altının son bir aydan beri yapmış olduğu düşüş, VIX endeksinin yukarı yönlü hafif de olsa hareketlenmesi ve Dolar’ın değer kazanmaya ara vermiş olmasıyla duruldu. Teknik bir düzeltme olarak görülse de tamamıyla faizler ve Dolar güdümünde oluşan hareketlenmenin ardındaki dolaylı bir sebep de hisselerdi. Son zamanlarda fonlar hisse alırken volatilite endeksi düştüğü, için kendilerine o denli güvendiler ki portföylerinin içine altın koymaktan uzak durdular. Ancak Dolar’ın düşebilecek olması, aynı zamanda Dolar faizlerinin ve hisselerin de düşüşünü berberinde getireceği için altının düşüşleri bugünlerde alım için fırsat olarak değerlendirilebilir.

İran petrolünün dünyaya satılmaya yaklaşıldığı bir süreçte petrolün arz artışı sadece daha çok büyür. Bu nedenle bugünlerde Suudi Arabistan ABD’nin kontrolünde üretim üst sınırı belirlemede ön plana çıkıyor. Genel olarak söylenen o ki bir şekilde petrol fiyatı eğer 60 Dolar olursa o zaman dünyada herkes mutlu olur ve bu durum petrol üreticilerinin ve piyasasının sağlıklı şekilde yoluna devam edeceği demektir. Tabi ki bu iş hemen bu kadar kolay olmayacak. Ekonomik dengelerde talep tarafında yaşanabilecek azalmalar ve OPEC’in birbiri içindeki rekabeti bu durumu alt üst edebileceğinden kısa vadede petrol Dolar’ın güdümünde hareket edebilir. Dolar’ın düşüşünü takiben çok kısa vadede çok az da olsa seans saatlerinin belli bir kısmında yükselebilecek olması petrolün düşmesine neden olabilir. Bu tür bir düşüş de alım için fırsattır.

S&P 500 endeksi son dönemdeki zirve seviyelerinin yakınındayken Dolar faizlerinin düşmüş olması ve emtia fiyatlarındaki yükselişin art arda gelebilecek kar satışlarıyla gerilemeye hazırlandığını düşünüyorum. Hisselerle uyumlu hareket eden Sterlin/yen paritesinde yaşanan düşüş dahi buna işaret etmekte. VIX endeksindeki yukarı yönlü hafif hareketlenme eğer devam edecek olursa SP 500 endeksindeki satışlar hiç gecikmez. Bu nedenle SP 500’e bakarken bir gözünüz de VIX’te olmalı. Dolar’ın seans içinde düşeceğini tahmin ettiğimden SP 500’te de kısa aralıklı yükselişler oluşabilir. Bunların satış fırsatı vereceğini düşünüyorum.